Facebook’taki Yalanlar Gerçeğini 6’ya Katladı

Sosyal medya ve Facebook’ta yayımlanan sahte haberler, kamuoyunda son yıllarda endişe ile takip edilir oldu. Yayınlanan yeni bir araştırma, ABD’deki 2020 seçimlerinde Facebook’taki yanlış bilgilerin, gerçek haberlerden altı kat daha fazla tıklandığını ortaya koydu.

Yanlış bilgi ticareti yapan yayıncıların platformda büyük izleyiciler kazanabildikleri daha önce defalarca ortaya çıkarılmıştı. Son olarak New York Üniversitesi ve Fransa’daki Université Grenoble Alpes’teki araştırmacılar tarafından hazırlanan hakemli bir çalışma, Ağustos 2020’den Ocak 2021’e kadar, yanlış bilgi yaymakla tanınan haber yayıncılarının, sitede altı kat daha fazla beğeni, paylaşım ve etkileşim aldığını ortaya çıkardı.

FACEBOOK’TA RAHATLIKLA YER EDİNEBİLİYOR

Veri, Demokrasi ve Politika Enstitüsü Direktörü Rebekah Tromble, çalışmanın, yanlış bilgilendirmenin Facebook’ta rahatlıkla kendine yer edindiğini ve ilgili bir hedef kitle bulduğunu söyledi. 

Facebook yönetiminden ise bu iddialara, raporun içerikle etkileşime giren insan sayısını ölçtüğünü, ancak bunun onu gerçekten görüntüleyen insan sayısının bir ölçüsü olmadığı şeklinde savunma geldi.

Çalışmanın yazarları, haberlerin doğruluğunu inceleyen NewsGuard ve Media Bias/Fact Check isimli iki kuruluşun kategorizasyonlarını temel aldı. Her iki grup da binlerce Facebook yayıncısını, en soldan en sağa değişen siyasi eğilimlerine ve güvenilir ya da güvenilmez haberleri paylaşma eğilimlerine göre kategorize etti. 

KIŞKIRTICI VE YANILTICI İÇERİK ÖNE ÇIKIYOR

Ekip daha sonra bu sayfalardan 2 bin 551 tanesini aldı. Sol eğilimli Occupy Democrats ve sağ eğilimli Dan Bongino ve Breitbart gibi yanlış bilgilerle bilinen yayıncıların sayfalarındaki gönderilerin etkileşimlerini gerçek yayıncıların gönderilerinin etkileşimleriyle karşılaştırdı.

Uzun süredir Facebook’un kullanıcıların bakış açılarını değiştirdiği; yanıltıcı, kışkırtıcı içeriği ana akım haberlerden çok daha fazla öne çıkardığı eleştiriliyor. Kongre üyeleri ve Silikon Vadisi mühendisleri tarafından Sosyal İkilem (The Social Dilemma) gibi filmlerde yinelenen bu iddia, pandemi sırasında da oldukça ilgi gördü.

ELEŞTİRİLER, PANDEMİYLE BİRLİKTE SERTLEŞTİ

Covid-19 ve aşılar hakkındaki komplo teorileri viral hale geldi ve çok sayıda Amerikalı’nın görüşlerini etkiledi. COVID States Project tarafından yakın zamanda yapılan bir anket, ABD’li Facebook kullanıcılarının herhangi bir başka tür haber tüketicisine göre aşı olma olasılıklarının daha düşük olduğunu buldu.

ABD Başkanı Biden, temmuz ayında Facebook gibi platformlarda Covid ile ilgili yayınlanan yanlış bilgilerin insanları öldürdüğünü bile söyledi. 

Geçtiğimiz aylarda ise Beyaz Saray, platformdaki Covid ile ilgili yanlış bilgilerin boyutu hakkında defalarca Facebook’tan bilgi istedi, ancak şirket bunu sağlamadı.

ARAŞTIRMACILARI KISITLADI

Sosyal medya platformunun bu konudaki şeffaflığına gölge düşüren bir diğer hareket ise araştırmacıları kısıtlaması. 

NYU araştırmacısı Laura Edelson gibi pek çok araştırmacının platformda yayınlanan reklam ve gönderilerle ilgili verilere ulaşımını engelledi. Edelson, Facebook’un geçen ay NYU Ad Observatory adlı projesini durdurması nedeniyle, platformdaki yanlış bilgilerin erişimini ve etkisini incelemeye devam edemeyeceğini belirtti.

Daha az şeffaf hale geldiği yönündeki eleştirilere yanıt olarak, Facebook kısa süre önce her çeyrekte platformdaki en popüler içeriği gösteren yeni bir şeffaflık raporu yayımlamaya başladı. Ancak raporlardan biri sansürlendi ve bu da eleştirileri daha da artırdı.