Nusaybin ile Harran Arasında ‘Tatlı’ Rekabet

Şanlıurfa’nın Harran ilçesi ile Mardin’in Nusaybin ilçeleri arasında dünyanın ilk üniversitesinin hangi kentte olduğuna ilişkin tatlı bir rekabet yaşanıyor. Bu rekabet, sosyal medyaya da taşındı.

“turkidarenet” sitesinden de servis ettiğimiz habere göre, Nusaybin Kaymakamlığı, Belediyesi ve İstanbul Gelişim Üniversitesi iş birliğiyle başlatılan çalışma kapsamında İstanbul Gelişim Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Nail Öztaş, Güzel Sanatlar Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Güzin Ilıcak Aydınalp, İletişim Tasarımı Bölüm Başkanı Doç. Dr. Nagehan Çakar Bikiç, Dr. Emre Doğan, yönetmen ve Öğretim Görevlisi Ahmet Bikiç ile Araştırma Görevlisi Okan Kırbacı’dan oluşan ekip, ilçede film atölyesi kurdu.

1700 YILLIK NİSİBİS AKADEMİSİ

Film atölyesinin tanıtımında konuşan Nusaybin Kaymakamı ve Belediye Başkan Vekili Ercan Kayabaşı, kökleri 1700 yıllık tarihe dayanan Nİsibis Akademisi Mor Yakup Kilisesi’ni tanıtmak amacıyla İstanbul Gelişim Üniversitesi iş birliğinde bir film atölyesi geliştirdiklerini söyledi.

Film atölyesi ile henüz üniversite ile tanışmamış gençlerin ufuklarını açmak istediklerini aktaran Kayabaşı, Nisibis Akademisi Mor Yakup Kilisesi’nin 1700 yıllık bir tarihe sahip çok önemli bir mimari yapı olduğunu, bu yapının tanıtımını hedeflediklerini bildirdi.

Kayabaşı, şöyle konuştu:

“Mor Yakup Kilisesi ile Zeynel Abidin Camii yan yana huzur ve barış içerisinde hoş görü çerçevesinde barınabildiği, ülkemize ve dünyaya örnek olabilecek bir barış sembolü olarak Nusaybin’de yer almaktadır. Tüm vatandaşlarımızı bu tarihi ve doğal güzelliklerimizi görmek için ilçeye davet ediyorum. Dünyanın ilk üniversitesinin bulunduğu tarihi Nisibis Akademisi Mor Yakup Kilisesi’nin tüm Türkiye’ye tanıtmak için film atölyesi kurduk ve belgesel çalışması başlattık.”

DÖNEMİNİN BİLİM MERKEZİ HARRAN

Bu arada, Harran’da yürütlen kazı çalışmalarına ilişkin kısa bir süre önce “turkidarenet” sitemizden aşağıdaki haber paylaştık.

Harran Üniversitesi Arkeoloji Bölümü ve Harran Ören Yeri Kazı Başkanı Prof. Dr. Mehmet Önal, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın finansmanı, Şanlıurfa Valiliği, Şanlıurfa Müze Müdürlüğü koordinasyonunda Türk Tarih Kurumu Başkanlığı, Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesi, Harran Üniversitesi ve Harran Kaymakamlığı desteğiyle ören yeri kazılarını 8 yıldır yürüttüklerini belirtti.

1  |  1

aa_1259

Harran’ın dünyanın en eski yerleşim birimlerinden birisi olması dolayısıyla tarih kitaplarında sıkça anlatıldığını ve ilçenin bilinmeyenlerinin de gün geçtikçe ortaya çıkarılmaya başlandığını aktaran Önal, bu yıl ki kazılarda cadde, anıtsal bir kapı ve medrese gibi önemli kalıntılara ulaştıklarını ifade etti.

Bu yıl ki çalışmalarda ilk kez üniversite yapısıyla karşılaştıklarını dile getiren Önal, “Çalışmalarda Zengiler dönemine ait olduğunu arkeolojik verilerle tespit ettiğimiz bir medrese bulundu. Daha önceleri Harran’ın 5 medresesi olduğu biliniyordu. İlk kez Harran’ın bu bilinen medresesinin birine rastladık” bilgisini paylaştı.

KAYMAKAM CİHAT KOÇ

Harran’daki bilimsel eğitimin tarihinin milattan önce 3 binlere uzandığını aktaran Kaymakam Cihat Koç ise astronomi, matematik, felsefe ve ilahiyat gibi birçok alanda çalışmaların yapıldığını belirtti.

Koç, Harran’ın bilimde ve bilimsel eğitimde dünyaya öncülük etmiş bir yer olduğuna işaret ederek, “Bu yıl yapılan çalışmalarda, anılan 5 büyük medresenin, 5 büyük üniversite kampüsünün ilkini açığa çıkarmış bulunuyoruz” dedi.

1  |  1

Cihat_KOC

Tarihsel metinlerde geçen, seyyahların yazdıkları ifadeleri artık bir gerçeklik olarak Harran’a gelecek misafirlere sunacaklarını anlatan Koç, şunları kaydetti:

“Bahsettiğimiz yer öyle küçük bir yer değil, aynı anda 300 bilim insanının eğitim verdiği bir yerden bahsediyoruz. Binlerce öğrencisi olan büyük bir üniversite kompleksi. Tabi tarihte anılan birçok okul var, eğitim verilen birçok yer var. Her okula ya da her eğitim verilen yere burası dünyanın ilk üniversitesidir de dememiz mümkün değil ama Harran için bu bir reel gerçeklik. Dünyanın ilk üniversitesi Harran’da. Bu üniversitenin bütün kalıntılarını açığa çıkarma yolunda ciddi anlamda bir çalışma yapıyoruz. İnşallah yakın zamanda bilimsel metinlere de son yapılan çalışmaları hocalarımız aktaracaktır.”

TATLI REKABET 

Harran Kaymakamı Koç, daha eski tarihlerde eğitim verilen kurumlar olduğuna işaret ederken bunlara üniversite denilenemeyeceğini, kazı sonuçlarına göre Harran’da ortaya çıkarılan yapının dünyanın ilk üniversitesi olabileceğini kaydetti.

Harran Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mehmet Sabri Çelik, yapılan çalışmalara ilişkin, “Harran Üniversitesi arkeoloji ekibi UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’ndeki dünyanın en eski yerleşim bölgelerinden Harran Ören Yeri’nde 12.yy. ait medrese kalıntıları ortaya çıkardı. Böylece Harran Medresesi’nin dünyanın en eski üniversitesi olduğu tescil edildi” paylaşımında bulundu.

1  |  1

CD7A1BC4_BFBB_44B9_8FD5_FCA3CC64FFC8

Bu paylaşıma Nusaybin Kaymakamı ve Belediye Başkan Vekili, Ercan Kayabaşı da “Basit matematiğe göre, Nisibis Akademisi’nin kuruluşu olan 4ç Yüzyıl, 12. Yüzyıl’dan kadim olsa gerek. Rektör hocamıza Nisibis Akademisi’nin daha eski olduğunu perçinlemesinden dolayı teşekkür ederim. UNESCO Dünya Geçici Mirası Listesi’ne Nisibis Akademisi, dünyanın ilk üniversitesididr” şeklinde değerlendirmede bulundu.

İslamiyet döneminin ilk medresesinin Harran’da olduğunun bilindiğini de kaydeden Kaymakam Kayabaşı, “Bu da gösteriyor ki dünyanın ilk üniversitesi Harran’da değil Nusaybin’de. Merak edenleri ilçemizde ağırlamaktan onur duyarız. #Nusaybin” paylaşımı yaptı. 

Harran Üniversitesi Rektörü Mehmet Sabri Çelik’in açıklamaları üzerine bu konuda fikri sorulan Mardin Artuklu Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. İbrahim Özcoşar ise Prof. Dr. Çelik’in çok saygı duyduğu bir hocası olduğunu belirterek, “4. Yüzyıl’da kurulan Nisibis Akademisi ile 12. Yüzyıl’a tarihlenen Harran Medresesi kuruluş tarihleri göz önünde bulundurularak karşılaştırılabilir” değerlendirmesi yaptı.

Mardin’in Nusaybin ile Şanlıurfa’nın Harran ilçeleri arasındaki dünyanın ilk üniversitesi konusundaki tatlı rekabet, ortak bir karara kadar devam edecek.